In Nederland waren er ruim een eeuw geleden meer dan 6.000 buitenplaatsen. Daar zijn er nog slechts zo’n 600 van over. De helft is in handen van Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer of de 12Landschappen. Vaak zijn dat thans musea, hotels of conferentieoorden. Er zijn dus nog zo’n ruim 300 buitenplaatsen in particulier bezit. Soms is dat een persoonlijk bezit, maar vaak hebben de families er een stichting (zoals de Wildenborch) of een B.V. van gemaakt.
Het unieke van een particuliere buitenplaats is dat het huis en de omliggende gronden nog de functie hebben, waarvoor ze oorspronkelijk voor waren bedoeld. Je herkent in deze huizen de eigen(aardig)heid van de respectievelijke eigenaren. Het is onvervangbaar cultureel erfgoed, waar we trots op moeten zijn. Hoewel de overheid het belang van de buitenplaatsen onderkent, zijn er (te) weinig subsidiemogelijkheden. Vele particuliere buitenplaatsen hebben grote moeite om de touwtjes aan elkaar te knopen.
In 1976 hebben Adolph Staring en zijn vrouw – in overleg met hun neef Damiaan Staring – de Wildenborch ondergebracht in een familiestichting met de volgende doelstelling: Het in het algemeen belang instandhouden van het historisch landgoed ‘De Wildenborch’ te Vorden. De beide stichters doneerden een startkapitaal in de hoop daarmee het voortbestaan van de Wildenborch mogelijk te maken. Dankzij deze gedachte en het goede beheer van het kapitaal is de financiële positie van de stichting gezond te noemen, ook na de ingrijpende renovatie werkzaamheden. Echter, de bank- en kredietcrisis hebben ook hun weerslag gehad op het vermogen van de stichting. Voorzichtigheid is dus geboden.
Stichting De Wildenborch is lid van de stichting Kastelen, historische Buitenplaatsen & Landgoederen (sKBL), de Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen, de Stichting Vrienden Particuliere Historische Buitenplaatsen (PHB) en Federatie Particulier Grondbezit (FPG).
Het Project ‘Landgoederenzone Baakse Beek’ (Waterschap Rijn en IJssel) dat beoogt een robuust watersysteem tot stand te brengen, heeft inmiddels twee pilots tot stand gebracht: fase 1 aan de oostzijde van de Wildenborch en herinrichting van landgoed ’t Medler. Inmiddels zijn ook de plannen op enkele andere landgoederen in een vergevorderd stadium. In 2025 is ook de Wildenborch weer aan de beurt met fase 2, aan de westkant van het landgoed, waar ook het Bosket bij zal worden betrokken. Aangezien het Bosket behoort tot het Rijksmonument de Wildenborch, hebben wij naar aanleiding van het eerste ontwerp aangegeven dat er een tuinhistorisch onderzoek van dit gedeelte nodig is om goede afwegingen te kunnen maken. Stichting in Arcadië heeft dit onderzoek verricht en met de resultaten daarvan hebben wij sterke invloed op het uiteindelijke plan, opdat het recht doet aan de cultuurhistorie van het landgoed. Daarnaast wijzen wij er bij het Waterschap voortdurend op dat ook de wateráfvoer gewaarborgd moet worden. Dankzij de vele regen in dit afgelopen jaar, zien wij ook daar wel een ‘gevaar’ in. Te nat is niet goed voor de tuin en het bos. Enkele negatieve invloeden daarvan kunnen wij al signaleren. Inmiddels is – na uitgebreide gesprekken en aanvullend onderzoek – een projectplan in de maak. De uitvoering zal in 2025 gerealiseerd worden.
Om een goed plan voor de komende 10 jaar te kunnen opstellen, hebben wij uitgebreid bouwhistorisch en een tuinhistorisch onderzoek laten doen. De resultaten daarvan zijn deels bekend. Als alles binnen is, zullen wij met elkaar een masterplan voor de toekomst samenstellen.
Nadat wij twee jaar geleden zonnepanelen hebben laten plaatsen, zijn inmiddels ook de ramen van het Huis aan de beurt geweest in het kader van verduurzaming en energiebesparing. Deze zijn voorzien van glas met een hoge isolatiewaarde, het zgn. ‘Fineo glas’, dat in de bestaande sponningen past en geschikt is bevonden voor Rijksmonumenten. Daarnaast is een elektrisch ‘werk’ golfkarretje op verhoogde banden met profiel aangeschaft, zodat tuin en bos goed bereikbaar zijn. Elektrisch vervoer is duurzamer (geen diesel), goedkoper (eigen zonnepanelen!), minder lawaaiig en prettig snel. Dagelijks wordt er door ons tuinteam gebruik van gemaakt.